อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากสารเคมีในหน่วยงานหรือองค์กรต่างๆ บ่อยครั้งเกิดขึ้นจากการที่พนักงานขาดความรู้และความเข้าใจในการทำงานเกี่ยวกับสารเคมีหรือการบริหารจัดการสารเคมีได้ไม่ดีพอ จึงส่งผลให้เกิดอันตรายต่างๆ ตามมา เช่น การระเบิดในบริเวณพื้นที่ที่เก็บสารไวไฟ พนักงานได้รับการบาดเจ็บจากการสัมผัสสารเคมีที่มีความกัดกร่อน เป็นต้น สถานประกอบกิจการที่มีสารเคมีอันตรายไว้ในครอบครองจะต้องส่งพนักงานเข้ารับการอบรมสารเคมี เพื่อให้พนักงานเกิดความรู้และความเข้าใจสามารถปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัยตามมาตรฐานสากลและตามข้อกฎหมาย
ตามกฎหมาย พรบ.ด้านความปลอดภัยฯ ได้ระบุไว้ว่านายจ้างจะต้องทำการฝึกอบรมด้านความปลอดภัยในการทำงานให้กับลูกจ้างเพื่อให้เกิดความรู้และความเข้าใจก่อนเริ่มการปฏิบัติงาน การทํางานกับสารเคมีถือได้ว่ามีความเสี่ยงสูง ลูกจ้างจะต้องมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการทำงานกับสารเคมี เพื่อให้การทำงานกับสารเคมีเป็นไปอย่างปลอดภัย รวมถึงการเรียนรู้วิธีการจัดเก็บสารเคมีอันตราย การทดสอบเหตุสารเคมีรั่วไหลได้อย่างถูกต้องและอุปกรณ์ PPE ที่ได้มาตรฐานตามหลักสากล
หลักสูตรที่ควรมีในการอบรมสารเคมี
- กฎหมายและมาตรฐานเกี่ยวกับสารเคมีในประเทศไทย
- การฝึกสวมใส่ชุดป้องกันสารเคมีและชุดที่ใช้เคลื่อนย้ายสารเคมีต่างๆ
- อุปกรณ์กู้ภัยสารเคมีเพื่อใช้โต้ตอบเหตุฉุกเฉิน กรณีสารเคมีอันตรายหกรั่วไหล
- การฝึกสวมใส่อุปกรณ์ PPE ตามมาตรฐานสากล
- การฝึกในภาคปฏิบัติ จำลองเหตุการณ์สารเคมีรั่วไหล
- ช่วยเหลือผู้บาดเจ็บที่ได้รับบาดเจ็บจากสารเคมีอย่างมืออาชีพ
หลักสูตรการอบรมสารเคมี ควรมีสัดส่วนที่เหมาะสมและลงตัวคือเน้นไปที่การฝึกปฏิบัติอย่างเข้มข้นมากกว่าการเรียนภาคทฤษฎี เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมได้นำไปใช้ได้จริงและเกิดความเข้าใจอย่างถ่องแท้
สำหรับการอบรมสารเคมีตามกฎหมายที่จะต้องเรียนรู้ ผู้เข้ารับการอบรมควรได้รับการอบรมเกี่ยวกับวิธีการทำงานกับสารเคมีที่เป็นอันตราย การใช้อุปกรณ์ PPE เรียนรู้ข้อมูลความปลอดภัยของสารเคมีอันตรายหรือ SDS วิธีการเก็บสารเคมีตามมาตรฐานการทดสอบสารเคมีเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินและการจำแนกสารเคมีอันตรายตามมาตรฐาน
SDS หรือ MSDS คือ Material Safety Data Sheet หมายถึง เอกสารที่แสดงข้อมูลของสารเคมีเกี่ยวกับความปลอดภัยของสารเคมีชนิดนั้นๆ ข้อมูลที่อยู่ในเอกสารความปลอดภัยจะประกอบไปด้วยหลายหัวข้อ เช่น องค์ประกอบหรือข้อมูลเกี่ยวกับส่วนผสม ข้อมูลเกี่ยวกับอันตราย ข้อมูลเกี่ยวกับสารเคมีและบริษัทผู้ผลิตและจำหน่าย คุณสมบัติทางเคมีและกายภาพ การควบคุมการสัมผัส มาตรการเมื่อมีอุบัติเหตุสารหกรั่วไหล ฯลฯ
ทั้งหมดนี้ ทุกคนคงรู้แล้วใช่หรือไม่ว่าการอบรมสารเคมีนั้นมีความสำคัญมากๆ เพราะการทำงานเกี่ยวกับสารเคมีสามารถเกิดอันตรายขึ้นได้เสมอหากผู้ปฏิบัติงานไม่มีความรู้และไม่มีความเข้าใจ รวมถึงไม่มีการจัดเก็บสารเคมีได้อย่างถูกต้องตามมาตรฐานสากลด้วย การอบรมสารเคมีนั้นจะทำให้ผู้เข้ารับการอบรมเกิดความรู้และความเข้าใจ จัดเก็บสารเคมีอย่างถูกต้องมีมาตรการป้องกันโต้ตอบเหตุฉุกเฉินในกรณีสารเคมีหกรั่วไหลได้อย่างมืออาชีพ